KDV Tebliğlerinde Kur Farkları

Mayıs 28, 2018Eylül 20, 2018 Dr. Celal Çelik tarafından In Katma Değer Vergisi 1 Yorum

Genel Açıklama

Maliye Bakanlığı yasaların kendisine vermiş olduğu yetkileri kullanarak, uygulamaya ilişkin görüşlerini genel tebliğler ile düzenleyebilmektedir. Maliye Bakanlığı, 1984 – 2014 döneminde 123 adet KDV Genel Tebliği çıkarmıştır. Sonrasında, 2014 yılında çıkarılan KDV Uygulama Genel Tebliği ile 123 adet genel tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.

KDV Uygulama Genel Tebliğinde, üç farklı yerde, matrah, oran ve ihraç kayıtlı satışlarla ilgili kısımlarda kur farkları konusu düzenlenmiştir.

Söz konusu kur farkları ile ilgili düzenlemeler, 26.4.2014 gün ve 24983 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan KDV Uygulama Genel Tebliği’nin 2018 başı itibariyle güncel versiyonunda,  aşağıdaki gibidir. Söz konusu Genel Tebliğin kur farklarını ilgilendiren bölümlerinin yasaya aykırılı nedeniyle Danıştay 4. Dairede iptal davası açılmıştır. İptal istemi, Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurul tarafından kabul edilmiştir. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kararı metni aşağıda yer almaktadır.

Danıştay VDDKK E 2017-548 K 2017-606

Danıştay VDD Kurul Kararına istinaden, Danıştay 4’ncü Dairenin Tebliğ iptal kararını vermesi beklenmektedir. Ancak iptal kararı henüz verilmediği için, mevcut tebliğ geçerliliğini sürdürmektedir.

(Öte yandan, değerli meslektaşlarımız tarafınfan Danıştay’ın bu kararını ilgilendiren çok sayıda  değerlendirme yazıları hazırlanmıştır. Örneğin Sayın YMM Mehmet Maç tarafından hazıralanan “Kur Farklarının KDV’ye Tabi Olmadığı Yönündeki Önemli Danıştay Kararı” başlıklı yazısı Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin Eylül 2018 sayısında yayınlanan yazısında kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır.)

 

Kur farkları katma değer vergisine tabidir.

KDV Uygulama Genel Tebliği’nin III-A/5.3. bölümünde yer alan açıklama aşağıdaki gibidir. Söz konusu açıklamadan görüldüğü üzere, kur farkları KDV matrahına dahildir.

“III. MATRAH, NİSPET VE İNDİRİM

1.MATRAH

5.3.Kur Farkları

Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas itibarıyla vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.

Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.”

 

Kur farklarına uygulanacak KDV oranı

 

KDV Uygulama Genel Tebliği’nin III-B/1.2.2. bölümünde yer alan açıklama aşağıdaki gibidir. Söz konusu açıklamadan görüldüğü üzere, kur farklarına uygulanacak KDV oranı, orijinal teslime uygulanacak orandır. Bu açıklama sonucunda, kur farkı müstakil bir finansman hizmeti gibi görülmemekte, matrahı etkileyen bir unsur olarak değerlendirilmektedir.

 

“III. MATRAH, NİSPET VE İNDİRİM

1. ORAN
2. Genel Açıklama

1.2. Vade Farkı, Kur Farkı ve Matrahta Değişikliğe Yol Açan İşlemlerde KDV Oranı

1.2.2. Kur Farkları

Teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.

Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.”

 

 

İhraç Kayıtlı Mal Satışlarında Kur Farkları Uygulaması

 

KDV Uygulama Genel Tebliği’nin II-A/8.1. bölümünde yer alan açıklama aşağıdaki gibidir.

 

“II. İSTİSNALAR

1. İHRACAT İSTİSNASI

2.İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulaması

8.8. İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik

İhracatçıların yurtdışına teslim ettiği mal karşılığında aldıkları vergi iadesi, kur farkı ve kaynak kullanımı destekleme primleri üzerinden KDV hesaplanması söz konusu değildir.

İhracatçılar tarafından, ihraç kaydıyla mal aldıkları imalatçılara, malın satın alındığı dönemden ve ihracattan sonra reklamasyon, vergi iadesi, kur farkı, kaynak kullanımı destekleme primi, faiz vb. unsurların kısmen veya tamamen aktarılması 3065 sayılı Kanunun 20 nci maddesine göre ihraç kaydıyla teslim bedeline dahildir.

İhraç kaydıyla teslimlerde, teslim tarihinden sonra ortaya çıkan ve ihracatçılar tarafından imalatçılara yapılan ödemelerde, imalatçı tarafından ihracatçı adına ödeme tutarı üzerinden bir fatura düzenlenir ve bu faturada; ödemenin mahiyeti ayrı ayrı belirtilir, malın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanır, bu KDV tutarının tahsil edilmediğine dair bir açıklama yazılır, ödemenin kaynağı olan ilk ihraç kaydıyla teslim faturasına ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesine tarih ve numara belirtilmek suretiyle atıfta bulunulur.

İmalatçı, faturada gösterdiği KDV’yi, fatura tarihini içine alan döneme ait KDV beyannamesinde hem hesaplanan hem de indirilecek KDV olarak beyan eder. Hesaplanan KDV’nin beyanında, “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” tablosunda malın tabi olduğu orana ilişkin satır kullanılır. İndirim beyanında ise “İndirimler” tablosunun “Bu Döneme Ait İndirilecek KDV” satırı kullanılır. İhracatçı ise ihraç kaydıyla teslimde olduğu gibi, bu faturada belirtilen ancak imalatçıya ödenmeyen KDV’yi indirim konusu yapamayacağından KDV beyannamesine dahil etmez.

  

8.9. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik

(Ek paragraf:RG-15/2/2017-29980) İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.

(Ek paragraf:RG-15/2/2017-29980) İmalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir.”