Döviz Olarak Düzenlenebilecek Sözleşmelerin Kapsamına ilişkin Bakanlık duyurusu
İnternet sitemizde yer alan Sözleşmelerin Türk Lirası Cinsinden Yapılması Zorunluluğu başlıklı yazımızda 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla 32 sayılı Kararda yapılan değişikliklere ilişkin görüşlerimiz yer almıştı.
Konuya ilişkin olarak henüz yetkili otorite olan Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklayıcı nitelikte bir ikincil düzenleme yapılmamıştır. Öte yandan, 17 Eylül 2018 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın www.hazine.gov.tr internet sitesinde yapılan bir basın açıklamasında aşağıdaki konular vurgulanmıştır.
- 85 sayılı CK’ndeki düzenleme, Türkiye’de yerleşik kişiler arasında olan sözleşmeleri kapsamaktadır.
- TL cinsinden sözleşme düzenleme mecburiyetine getirilen istisnaları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
- Bakanlık istisnaları belirlerken, döviz cinsinden girdei maliyetler veya yükümlülükleri dikkate alacaktır.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından dövizle sözleşme yapabilecek kişiler belirlenirken, 32 sayılı Kararın 17 ve 17/A maddeleri uyarınca herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmaksızın döviz kredisi kullanabilen Türkiye’de yerleşik kişilerin yaptığı sözleşmelere istisna getirileceği ve düzenlemenin en kısa süre içerisinde tamamlanarak açıklanacağı ifade edilmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın www.hazine.gov.tr 17 Eylül 2018 tarihli basın duyurusu tam metni aşağıdaki gibidir.
“BASIN DUYURUSU
Bilindiği üzere, 13.09.2018 tarihli 30534 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 12.09.2018 tarihli ve 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 07.08.1989 tarihli ve 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar’da (32 sayılı Karar) Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında yapacakları sözleşmelere yönelik bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Söz konusu düzenlemelerin kapsamı değerlendirilirken öncelikle dikkat edilmesi gereken husus, yapılan düzenlemelerin yalnızca 32 sayılı Karar’da tanımlanan Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan sözleşmeleri içermesidir.
Diğer taraftan, Geçici Madde 8 uyarınca bu kararın (85 sayılı CB kararı) yayımından önce bedelleri döviz cinsinden belirlenmiş ancak yeniden Türk Lirası olarak belirlenecek mevcut akdedilmiş sözleşmelerin kapsamı oluşturulurken, yine sözleşmenin akdedilme tarihinde her iki tarafın da Türkiye’de yerleşik kişi olması hususunun göz önüne alınması gerekmektedir.
Öte yandan, bahse konu düzenlemede yer alan her iki madde hükmü ile, yeni yapılacak veya mevcut akdedilmiş sözleşmelerle ilgili olarak, Bakanlığımızca uygun görülen bazı hallerin istisna tutulabileceği de hüküm altına alınmıştır.
Bakanlığımızca istisna tutulacak hallerin kapsamı belirlenirken, döviz cinsinden girdi maliyetler veya yükümlülükler değerlendirmeye alınacak hususların başında gelmektedir. Örneğin, 32 sayılı Karar’ın döviz kredilerinin kullanımını düzenleyen 17 ve 17/A maddeleri uyarınca herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmaksızın döviz kredisi kullanabilen ve dolayısıyla döviz cinsinden yükümlülük altına giren Türkiye’de yerleşik kişilerin yaptığı sözleşmeler, bu kapsamda dikkate alınacaktır.
Bu itibarla, söz konusu düzenlemeye ilişkin kapsam, ekonomik faaliyeti sıkıntıya sokmayacak şekilde, ilgili kamu kurumlarımızın ve diğer paydaşların görüşleri de dikkate alınarak en kısa süre içerisinde belirlenecek ve Bakanlığımız tarafından duyurulacaktır.
Kamuoyuna duyurulur.”
Dr. Celal Çelik
18 Eylül 2018